top of page

Άρθρα και Επιφυλλίδες

                                                                     Κλεισμένοι στο χαρτόκουτο της εξαθλίωσης

 

Όλοι γνωρίζουμε ότι ζούμε σε μια εποχή η οποία χαρακτηρίζεται απ’ την ταχύτητα· ταχύτητα που οδηγεί σε εξίσου ταχύτατες  αλλαγές. Αλλαγές  σε διεθνές επίπεδο (δημιουργία Ενωμένης Ευρώπης), οικονομικό επίπεδο (κοπή διεθνούς νομίσματος), ατομικό επίπεδο.                                      

      Και ίσως κάποιοι αναρωτηθούν γιατί σε ατομικό. Η απάντηση είναι απλή: κάθε αλλαγή που συντελείται έχει άμεσο αντίκτυπο στον καθένα από εμάς ξεχωριστά. Έτσι και οι τελευταίες αλλαγές που έχουν συντελεστεί στη χώρα μας, έχουν επηρεάσει τον κάθε Έλληνα: επιβολή Διεθνούς οικονομικού ελέγχου, υπέρογκα δάνεια της χώρας, έμμεση χρεοκοπία. Το αποτέλεσμα σε ατομικό επίπεδο; Άνεργοι νέοι, πιο μεγάλοι, ηλικιωμένοι με ελάχιστη σύνταξη. Άνθρωποι που απ’ τη μια στιγμή στην άλλη βρίσκονται στο δρόμο και προσπαθούν  να επιζήσουν με τα σκουπίδια των ‘’εύπορων’’ οικονομικά, να ψάχνουν ζεστασιά σ’ ένα χαρτόκουτο. Και  το αποτέλεσμα όλων αυτών; Βία και εγκληματικότητα.                                                                                    

       Παραπονιούνται πολλοί πως οι άστεγοι καταστρέφουν την αισθητική τους. Πως μόνο οι αλλοδαποί προβαίνουν σε πράξεις βίαιες. Και αναρωτιέμαι: έχει ποτέ αναλογιστεί κανείς τί οδήγησε τους ανθρώπους αυτούς σε αυτό υο σημείο; Γιατί βλέπουμε μόνο τα γεγονότα και δεν εμβαθύνουμε στις αιτίες; Σίγουρα δεν είμαστε όλοι ένας Θουκυδίδης. Κάποιες φορές όμως οι αιτίες είναι φανερές. Όπως αυτές της εγκληματικότητας. Όπως και τα αποτελέσματά της.                                                                                                            

        Βλέπουμε λοιπόν ανθρώπους να φτάνουν στο σημείο να σκοτώνουν ανθρώπους.  Να βγάζουν το όπλο και να αφαιρούν τη ζωή ενός άντρα, μιας γυναίκας, ενός παιδιού. Βγάζουν το όπλο και σβήνουν απ’ τον χάρτη της ζωής ένα μέρος του. Σκοτώνουν όνειρα, ελπίδες, το ίδιο το μέλλον. Σκοτώνουν ανθρώπους, αφήνουν παιδιά ορφανά πριν ακόμα γεννηθούν.  Βγάζουν το όπλο, ξεχνούν ότι είναι άνθρωποι. Γίνονται θηρία, αγρίμια, έτοιμα να σκοτώσουν, να τραυματίσουν. Βγάζουν το όπλο, θολώνει το μυαλό τους. Και σίγουρα δεν είναι όλοι τρελοί, άρρωστοι, να βγάλουν ένα όπλο, να σκοτώσουν παιδιά σε μια κατασκήνωση στη Νορβηγία. Είναι άνθρωποι που ίσως  λίγο καιρό πριν  να είχαν το σπίτι τους, την οικογένειά τους. Μα τώρα βρέθηκαν στο δρόμο. Πετάχτηκαν στο περιθώριο. Κλείστηκαν άθελά τους στο χαρτόκουτο που κλωτσούν οι περαστικοί. Εγκλωβίστηκαν σε μια ζωή χωρίς να το καταλάβουν. Έτσι απλά· απ’ τη μια στιγμή στην άλλη.                             

     Δεν αξίζει λοιπόν να γίνουμε όλοι ψυχολόγοι και απ’ τον γυάλινο κόσμο μας να τους κοιτάξουμε και να πούμε αδιάφορα ότι όλοι αυτοί είναι άνθρωποι άρρωστοι, τρελοί. Άλλωστε η αιτία της εγκληματικότητας νομίζω πως είναι φανερή. Αφενός η ανάγκη. Η ανάγκη για επιβίωση που οδηγεί τον άνθρωπο στη χρήση βίας. Η ανάγκη που οδηγεί τον άνθρωπο να σκοτώσει άνθρωπο. Η ανάγκη που μετατρέπει τον άνθρωπο σε θηρίο. Αφετέρου η πιο βαθειά αιτία. Αυτή που λίγοι αντιλαμβάνονται. Αυτή η αιτία που απαιτεί λίγη ανθρωπιά. Γιατί πάνω απ’ όλα είμαστε άνθρωποι. Αυτή η αιτία που έχει τις ρίζες της στις βαθύτερες αλλαγές. Και αυτή η αιτία είναι η εξαθλίωση. Είναι η περιθωριοποίηση. Είναι το χαρτόκουτο που κλείνει μέσα του τον εξαθλιωμένο άνθρωπο. Γιατί ο άνθρωπος  δεν αντέχει τη μοναξιά. Και ο εξαθλιωμένος άνθρωπος προσπαθεί κερδίσει την προσοχή των άλλων μέσα από τις βίαιες πράξεις του. Προσπαθεί να κρατηθεί στη ζωή, ακόμα κι αν ο δρόμος που διάλεξε είναι λάθος.                                                                                                                            

 

    Μπορεί στη συγκεκριμένη χρονική περίοδο αυτά να ηχούν κάπως παράξενα, ‘’άκομψα’’ θα έλεγε κανείς. Όμως είναι η αλήθεια. Η αλήθεια που δεν είναι πάντα γλυκιά. Γιατί και η πιο γλυκιά αλήθεια, μπορεί να κρύβει μέσα της μια σταγόνα πικρή. Και δυστυχώς αυτή η σταγόνα ξεγλιστράει και δεν τη νοιώθουν πολλοί. Όμως αυτοί που τη γεύονται, γεύονται και την πραγματική αλήθεια. Τότε αυτοί είναι έτοιμοι να σπάσουν τα τείχη που τόσο καιρό οι ίδιοι έχτιζαν και τους χώριζαν απ’ τους ανθρώπους. Είναι έτοιμοι να μπουν στη θέση του άλλου και να αντιληφθούν τα αίτια της εγκληματικότητας. Τα αίτια της εξαθλίωσης. Τα αίτια που κρύβονται  μέσα στο χαρτόκουτο αυτό της περιθωριοποίησης.

 

                                                                                                                               Δανάη Δαυλοπούλου

                                                                             Η… ''ιστορία'' των πανελληνίων

 

      ‘’Η καταστροφή του 1922 μετέβαλε τα δεδομένα της ελληνικής κοινωνίας. Η κεντρική παράμετρος…’’ και συνεχίζω το κεφάλαιο του βιβλίου εγώ. Σα να είναι γραμμένα μέσα στο μυαλό μου τα απαγγέλω. Ποτέ δεν τα πήγαινα καλά με την ’’ παπαγαλία’’. Όμως φέτος δίνω πανελλήνιες. Καταλαβαίνω τι λέω; Ίσως ναι, ίσως όχι. Σίγουρα όμως δεν μαθαίνω ιστορία.                                                                                                                                                                                                                        Το σύστημα της ‘’εκπαίδευσης’’ μάλλον βρήκε το στόχο του. Δημιουργεί μια σειρά από εξαιρετικά στρατιωτάκια –πες τα αν θέλεις μηχανές- που ‘’παπαγαλίζουν’’ βιβλία ιστορίας, αρχαίων, λατινικών. Χωρίς να καταλαβαίνουν τι διαβάζουν. Χωρίς να μαθαίνουν κάτι τελικά. Χωρίς να έχουν το περιθώριο –την πολυτέλεια τώρα πια- να σκεφτούν. Και για ποιο σκοπό; Για να πετύχουν την είσοδό τους σε μια σχολή ανθρωπιστικής επιστήμης(!!!). Μιας σχολής που χρειάζεται, αν μη τι άλλο, ανθρώπους –και το τονίζω αυτό: ανθρώπους- σκεπτόμενους και όχι μηχανές που κάνουν ό,τι είναι προγραμματισμένες να κάνουν. Κι αν κάποιος θέλει να μάθει ιστορία, αρχαία, λατινικά, απλώς δεν περνά στη σχολή που θέλει.                                                                                                                                                                                                       Ακόμη κι η έκθεση με τα πολλά και ελεύθερα θέματα που βοηθά τον μαθητή να εκφράζεται και να καλλιεργεί κριτική σκέψη, μπαίνει σιγά-σιγά σε καλούπια. Μπαίνει ο άνθρωπος σε καλούπια; Και η λογοτεχνία η πιο ελεύθερη και ευγενής μορφή  της γλώσσας που σκοπό έχει να προκαλέσει σκέψεις και συναισθήματα, ακόμη κι αυτή διαμελίζεται και κατακερματίζεται χάνοντας την ομορφιά της απ’ την ‘’ανάλυση’’ που γίνεται για να την ‘’καταλάβει’’ ο μαθητής. Όμως η λογοτεχνία δεν πρέπει να αναλύεται σε τέτοιο βαθμό. Άλλωστε ποίηση δεν είναι η ομοιοκαταληξία και τα σχήματα λόγου. Ποίηση είναι τα νοήματα, οι σκέψεις και οι ιδέες. Αν αναλυθούν αυτά με έναν τρόπο πεζό, χειρουργικό –γιατί περί εγχειρήσεως πρόκειται- τότε η ποίηση χάνεται και τελικά αυτά που μένουν είναι η ομοιοκαταληξίες και οι φανταχτερές λέξεις. Και στην  καλύτερη περίπτωση κάποιες τυποποιημένες φράσεις, οι οποίες όχι μόνο δε βοηθούν τους μαθητές να νοιώσουν την ποίηση, αλλά τους αποφέρουν έναν καλό βαθμό για την επιτυχία τους να τυποποιήσουν τα νοήματα ενός ποιήματος.                                                                   Η λογοτεχνία δεν πρέπει να αναλύεται σε τέτοιο βαθμό. Άλλωστε αλλιώς εκλαμβάνεται απ’ τον καθένα. Γιατί να την κομματιάζουμε έτσι; Μπαίνει η λογοτεχνία, η ποίηση σε καλούπια; Τελικά -μάλλον- όλα μπαίνουν σε καλούπια. Η έκθεση, η ποίηση, ο ίδιος ο άνθρωπος. Αλλά τι ξεκίνησα τώρα να λέω; Εγώ στη σχολή μου θέλω να περάσω. Το σύστημα της ‘’εκπαίδευσης’’ δεν μπορώ να το αλλάξω. Οπότε γιατί χάνω τον καιρό μου προσπαθώντας να μάθω την ιστορία και να νοιώσω την ποίηση; Μάλλον αυτό είναι κάτι που δεν χρειάζεται. Λοιπόν, πού ήμουν; Α, ναι, βέβαια: ‘’ Η καταστροφή του 1922 μετέβαλε τα δεδομένα της ελληνικής κοινωνίας (μια απρόσωπη καταστροφή, που άλλωστε έγινε τόσα χρόνια πριν, έτσι δεν είναι;). Η κεντρική παράμετρος…’’

 

                                                                                                                      Δανάη(Φεβρουάριος 2013)

 

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                       

© Copyright 2013 http://danaedanc8.wix.com/thalassiosfloisvos  All rights reserved.

bottom of page