Ετυμολογία ελληνικών λέξεων:

 

      επιδαψιλεύω (παρέχω με αφθονία)<αρχαίο επιδαψιλεύω<επί+δαψιλ(εύω)<δαψιλής (άφθονος)+παραγ.τέρμα -εύω

• επιδόρπιο: ουσιαστικοποιημένο ουδέτερο του ελληνιστικού επιθέτου επιδόρπιος (προς χρήση μετά το γεύμα)<επί+δόρπ(ιον)< αρχαίο δόρπον που σημαίνει απογευματινό φαγητό. Ίσως συνδέεται με το αλβανικό darke (δείπνο)

• ξάφνου< μεσαιωνικό εξάφνου <εξάφνω (κατά τα επιρρήματα σε -ου) <εξ-+αρχαίο επίρρημα άφνω, το οποίο συνδέεται με το επίρρημα αίφνης

• μαύρος< ελληνιστικό μαύρος, υποχωρητικός σχηματισμός από το αρχαίο ρήμα μαυρόω-ώ<αμαυρόω-ώ<επίθετο αμαυρός (σκοτεινός,δυσδιάκριτος)

• συνωστίζομαι<συν+αρχαίο ωστίζομαι (σπρώχνομαι)<ώστ(ης) αυτός δηλαδή που σπρώχνει<θέμα ωσ- του ωθώ+παραγωγικό τέρμα -της

• έξη(συνήθεια)<αρχαίο έξις<θέμα εξ- από τον μέλλοντα έξ-ω του ρήματος έχω

• αθώος<αρχαίο αθώος<αθώιος<α- στερητικό +θωή (ποινή)από μεταπτωτική βαθμίδα του θέματος που απαντάστο ρήμα τί-θη-μι

• φλοίσβος(ελαφρός παφλασμός νερού)<αρχαίο φλοίσβος [ήδη ομηρικό πρβλ. Ιλιάδα Ε. 469] (με παραγωγικό τέρμα -βος κατ' αναλογίαν προς λέξεις που δηλώνουν θόρυβο πχ. θόρυ-βος)<φλοισ-μός (απαντά ως β' συνθετικό) <αμάρτυρος τύπος φλοιδ-μός<θέμα φλοι-δ-, επεκτεταμένη μορφή μεταπτωτικής βαθμίδας του Ινδοευρωπαϊκού bhel- (φουσκώνω, διογκώνω).

 

Αντιδάνεια:

 

     λιμάνι<τουρκικό liman<ελληνιστικό λιμένιον

     μπόρα<βενετικό bora< αρχαίο βορέας\βορράς

     μπάνιο<ιταλικό bagno< αρχαίο βαλανείον

     παρλάρω<ιταλικό parlare<αρχαίο παραβολή

     σενάριο<ιταλικό scenario<αρχαίο σκηνή

     μπαλλέτο<ιταλικό balleto<αρχαίο βαλλίζω

     πλατό<γαλλικό plateau<αρχαίο πλατύς

     κορδέλα<βενρτικό cordela<αρχαίο χορδή  

     λάμπα<γαλλικό lampe<αρχαίο λαμπάς-άδος

     κορδώνομαι<λατινικό chorda< αρχαίο χορδή

 

 

                        Πηγή: ετυμολογικό λεξικό της νέας Ελληνικής γλώσσας του Γεωργίου Μπαμπινιώτη